Gluten. Słowo, które spędza niektórym sen z powiek, a innym każe czytać wszystkie dostępne etykiety. Podobno powoduje problemy z żołądkiem, brak zdrowia i nadwagę. Z tego powodu cały świat dopadł szał na produkty bezglutenowe i unikanie pszenicy. Ale… czy gluten szkodzi tak naprawdę?
Bezglutenowe już mamy wszystko. Na przykład piwo albo ciastka. Jako bezglutenowe są oznaczone nawet produkty, które glutenu nie mają z założenia (na przykład wafle kukurydziane – nigdy nie miały glutenu, ale ponieważ pojawiła się moda na wykluczanie go z diety, producenci przylepili naklejki z odpowiednią informacją). Nie da się ukryć, że jedno jest pewne – na glutenie robi się niezły biznes. Ale czy gluten szkodzi?
CO TO JEST GLUTEN?
Ale co to jest ten gluten? To tak naprawdę gluten to po prostu mieszanina białek roślinnych, które można znaleźć w zbożach (głównie w pszenicy i życie).
Początkowo gluten był eliminowany z diety tylko u osób z celiakią (która jest chorobą bezpośrednio związaną z uczuleniem na gluten), ale wskutek nowych badań opublikowanych kilka lat temu, eliminacja glutenu z diety zaczęła być super modna wśród wszystkich ludzi, uważających się za jedzących zdrowo i fit.
Rezultat? Prawie wszyscy eliminują gluten, a bardzo dużo osób nie wie nawet, dlaczego.
CZY GLUTEN SZKODZI?
Według badań, przeprowadzonych przez Petera Gibsona, gastroenterologa z Australii, gluten mógł wywoływać negatywne skutki nie tylko u osób ze stwierdzoną celiakią, ale także u tych, u których tej choroby w ogóle nie stwierdzono. Badanie rozeszło się po całej sieci i świecie jak ciepłe bułeczki, powodując wielki szał na dietę bezglutenową.
Według badań Gibsona, gluten miał wywoływać nawet u zdrowych osób takie objawy jak zmęczenie, ociężałość, niestrawność, wzdęcia, bóle głowy, bóle stawów, bóle mięśniowe. Brzmi jak coś, co miewał lub miewa każdy z nas, prawda? No właśnie. Stąd bardzo krótka droga do stwierdzenia, że gluten jest zły… i tyle.
DIETA BEZGLUTENOWA
Nic dziwnego, że pojawia się konsternacja i zamieszanie wśród ludzi – bo jeść, czy nie jeść? Zabija, czy nie zabija? Niszczy jelita, czy nie niszczy?
O szkodliwości glutenu mówiły największe fitnessowe gwiazdy, wspominano o tym w telewizji i prasie. W sklepach zaczęło się pojawiać coraz więcej bezglutenowych produktów, oznaczonych wielkimi napisami. Teraz nie tylko osoby z celiakią jadły bezglutenowo – prawie każdy starał się tak jeść, w obawie o swoje zdrowie. Bez badań, często z dnia na dzień drastycznie zmieniając dietę.
TEGO JUŻ NIKT NIE MÓWI – CZYLI POWTÓRZONE BADANIE
Sytuacja zaczyna się komplikować, kiedy doczytamy, że doktor Gibson powtórzył swoje badanie i okazało się, że nie miał racji.
Przy powtórzonym badaniu Gibson zaostrzył wszystkie wytyczne tak, by wykluczyć wpływ jakichkolwiek innych czynników na wyniki. Podczas badania, osoby twierdzące, że gluten im szkodzi, jadły posiłki tylko przygotowywane przez organizatorów badania. Gluten znajdował się w niektórych daniach, ale był podawany tak, że nie wiedziały o tym ani osoby badające, ani osoby badane – po to, by wykluczyć jakiekolwiek ryzyko przekazania informacji i zaburzenia wyniku badania.
Badania wykazały, że jeśli powiedziano ludziom, że jedli gluten (nawet jeśli go nie jedli), to pojawiały się negatywne objawy. Z drugiej strony, czasami badani jedli ogromne dawki glutenu, ale mówiono im, że jest to posiłek bezglutenowy – wtedy objawy nie występowały. Wniosek badaczy? Placebo.
ALE BEZ GLUTENU CZUJĘ SIĘ LEPIEJ!!
Wiele osób neguje te badania, mówiąc, że bez glutenu czuje się lepiej. Oczywiście, że tak! Dieta bezglutenowa sprawiła, że takie osoby dużo bardziej uważają na to, co jedzą, odżywiają się dużo zdrowiej. Często drastycznie ograniczają znacznie węglowodany (bo odstawiają pszenne produkty, które kiedyś jedli), co zmniejsza bilans kaloryczny zjadanych przez nich posiłków, jedzą więcej warzyw i nieprzetworzonych produktów. Bardzo często czują się lepiej, bo zmienili dietę na zdrowszą, a nie dlatego, że odstawili gluten.
Ale…
czy to oznacza, że dieta bezglutenowa to jedna wielka ściema? Nie. To znaczy, że to kolejny składnik, który należy obserwować w swojej diecie. Badania nie są jednorodne, a ludzie nie wiedzą, co myśleć. Podejdźcie do tego na spokojnie. Ja nie staję po żadnej stronie barykady, ale wiem jedno: dieta powinna być zindywidualizowana i dostosowana tylko i wyłącznie do nas.
TO JEŚĆ GLUTEN CZY NIE?
Zależy. Jak wszystko.
Teoretycznie można powiedzieć, że jeżeli nie mamy stwierdzonej nietolerancji na gluten i badania nie wykazały żadnych nieprawidłowości – nie powinno sprawiać problemów posiadanie go w naszej diecie. Z kolei wielu dietetyków uważa, że każdy powinien wyeliminować gluten. Ja jako trener nie szłabym z wnioskami tak daleko i sama nie stosuję diety bezglutenowej. Uważam, że każdy przypadek jest inny i najlepszym wyznacznikiem jest słuchanie własnego ciała i kierowanie się własnymi badaniami lekarskimi.
Jeśli jednak chcemy podjąć dietę eliminacyjną, róbmy to pod okiem doświadczonego dietetyka – pamiętajmy, że drastyczne i nagłe wykluczanie każdej grupy produktów (oczywiście, oprócz niezdrowych – fast foodów, alkoholu, słodyczy, cukru..) nie jest wskazane i przeprowadzone nieumiejętnie może prowadzić do braków odpowiednich składników odżywczych w diecie, a to z kolei – do niedoborów, ale też innych problemów zdrowotnych.
Najważniejsze – nie dajmy się zwariować! Wszystko jest dla ludzi i chciałabym, żebyście o tym pamiętali!
Znajdziecie mnie na FACEBOOKU i INSTAGRAMIE.
